Kilka słów o prawie…

Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego

Blog Single
Odrzucenie spadku to czynność prawna, której dokonać można u notariusza albo przed sądem. Jest ona uregulowana przepisami Kodeksu cywilnego. Instytucja odrzucenia spadku cechuje się tym, że w przypadku, gdy rodzic odrzuci spadek po spadkodawcy, to jego zstępny (dziecko), również musi dokonać odrzucenia spadku – jeśli taki efekt chce osiągnąć. Widzimy zatem, że jest to sytuacja odwrotna do tej, którą mieliśmy przy instytucji zrzeczenia się dziedziczenia – tam bowiem, w razie braku odmiennych postanowień umownych, umowa zrzeczenia się dziedziczenia rozciągała swoje skutki na zstępnych.

 

Z dziećmi nieco trudniej

W przypadku odrzucenia spadku w swoim imieniu, nie ma z tym większych problemów. Potencjalny spadkobierca ma 6-cio miesięczny termin, który zaczyna biec w momencie dowiedzenia się o swoim tytule dziedziczenia i przed jego upływem należy dokonać odrzucenia u notariusza albo przed sądem. W momencie, gdy chcemy odrzucić spadek w imieniu małoletniego, sprawa się nieco komplikuje. Orzecznictwo jest zgodne w tym, że odrzucenie spadku przez opiekunów prawnych małoletniego to czynność przekraczająca zwykły zarząd. W tym miejscu udać się musimy do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który w art. 156 stwierdza, że opiekun winien jest otrzymywać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszystkich ważniejszych sprawach, które dotyczą majątku małoletniego. Odrzucenie spadku jest wzorcowym przykładem takiej sprawy.

 

 

 

Więc co po kolei?

Na samym początku to opiekun, który jest w kolejce do dziedziczenia przed małoletnim, musi złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku. W momencie kiedy odrzucenia dokona, zaczyna biec termin do tego, aby i małoletni mógł odrzucić spadek. Termin ten również wynosi 6 miesięcy. W momencie, kiedy opiekun złożył już swoje oświadczenie, może zająć się kwestią małoletniego. Należy wtedy złożyć wniosek do sądu rodzinnego, który jest właściwy dla miejsca zamieszkania małoletniego. Wniosek składamy do Wydziału Rodzinnego i Nieletnich danego sądu. Opłata od wniosku wynosi 100 zł. Wniosek należy właściwie uzasadnić i wskazać przyczynę, przez którą wnosimy tak, a nie inaczej oraz załączyć odpowiednie dokumenty. Wniosek musi zawierać: dane wnioskodawców – imię, nazwisko, PESEL, dokładny adres zamieszkania. W kwestii załączników potrzebne będą: akt urodzenia małoletniego dziecka, potwierdzenie odrzucenia spadku przez rodzica, odpis aktu zgonu osoby, po której ma być odrzucony spadek oraz dowód uiszczenia opłaty od wniosku. Następnie jeśli wniosek nie zawiera braków formalnych oraz jest prawidłowo uzasadniony, Sąd zazwyczaj na pierwszej rozprawie przesłuchuje wnioskodawców i wydaje odpowiednie postanowienie. Owe orzeczenie musi się uprawomocnić, a gdy to się stanie – należy złożyć wniosek o wydanie odpisu postanowienia, które będzie nam potrzebne dalej – u notariusza lub po raz kolejny przed sądem. Orzeczenie to uprawomocnia się po upływie 14 dni od jego wydania.

6! Termin!

Bardzo istotnym jest dochowanie terminu, który co prawda, był tu już wyżej wspomniany, lecz ze względu na jego wagę, pozwolę sobie na jego powtórzenie w celu wybrzmienia. 6 miesięcy. Liczymy go, co do zasady, od dnia w którym opiekun dowiedział się o tytule dziedziczenia małoletniego, czyli zazwyczaj od dnia, w którym on sam złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku. Cała procedura odrzucania spadku przez małoletniego jest wydłużona względem odrzucania spadku przez dorosłego, dlatego nie warto z tym czekać. Jednak! Sąd Najwyższy ma ugruntowane orzecznictwo, które stoi na straży twierdzeniu, że na czas trwania postępowania w przedmiocie udzielenia zgody na odrzucenie przez rodziców spadku w imieniu małoletniego, termin sześciomiesięczny przewidziany na odrzucenie przez małoletniego spadku – ulega zawieszeniu.

Jeśli nie dochowamy terminu i nie złożymy oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego – małoletni zgodnie z ustawą przyjmie ten spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Jest to skutek, który został złagodzony w porównaniu z poprzednim stanem prawnym – sprzed 2015 roku, wtedy bowiem, na mocy ówczesnych przepisów, małoletni przyjąłby spadek wprost, tzn. z wszystkimi długami – jednak wciąż jest to sytuacja, która przy niekorzystnym bilansie spadkowym, może powodować nieprzyjemne i czasochłonne konsekwencje.