Wyrok skazujący na bezwzględną karę pozbawienia wolności nie przesądza jeszcze, że skazany trafi za kratki. Sprawca czynu może bowiem wnioskować o wyrażenie przez sąd zgody na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego.
Instytucja dozoru pozwala na realizację kary poza zakładem karnym. Skazany pozostaje w miejscu swojego zamieszkania, ma możliwość normalnego świadczenia pracy i pozostawania w kontakcie z osobami najbliższymi.
Uzyskanie zgody na odbycie kary w systemie dozoru uwarunkowane jest jednak określonymi przesłankami. Zapraszam do zapoznania się z treścią poniższego artykułu.
NA CZYM POLEGA DOZÓR?
Dozór elektroniczny oznacza de facto zastosowanie środków technicznych, za pomocą których kontrolowane jest zachowanie skazanego, przebywającego poza zakładem karnym.
Realizacja kary w tym systemia polega na założeniu na nogę, a czasem na rękę skazanego, niekrępującego nadajnika radiowego (przypominającego zegarek), jak również montażu nadajników lokalizacji w miejscu zamieszkania skazanego. W ten sposób sąd zyskuje możliwość kontrolowania zachowania skazanego a w szczególności tego, gdzie w danym momencie skazany przebywa i czym się zajmuje.
Co istotne, skazany objęty dozorem w określonych przez sąd dniach i godzinach zobligowany jest do przebywania we wskazanym sądowi w treści wniosku miejscu zamieszkania. Każda nieobecność skazanego w wyznaczonym terminie powodować będzie niezwłoczne zawiadomienie o tym fakcie sędziego oraz kuratora sądowego.
Pomimo powyższych ograniczeń, system dozoru elektronicznego pozwala skazanemu na prowadzenie normalnego życia, w tym wykonywanie pracy, naukę, czy kontakty z rodziną i prowadzenie jedynie w znikomym stopniu skrępowanego życia osobistego.
KIEDY MOŻLIWE JEST WYKONYWANIE KARY W SYSTEMIE DOZORU ELEKTRONICZNEGO?
O zgodę na wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego może ubiegać się skazany, który:
- został skazany na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1 roku i 6 miesięcy; warunek ten odnosi się w tej samej mierze do sumy dwóch lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma kolejno odbywać;
- wobec którego nie zachodzą warunki multirecydywy (art. 64 § 2 k.k. – tzw. recydywa wielokrotna)
- posiada miejsce stałego pobytu, a zamieszkujące wraz z nim osoby pełnoletnie wyrażą zgodę na odbywanie przez skazanego kary w systemie dozoru elektronicznego.
Zaznaczyć przy tym należy, że sąd może udzielić dozoru także pomimo braku zgody współlokatorów, jeżeli uzna, że realizacja kary w tym systemie nie będzie się wiązać dla tych osób z nadmiernymi trudnościami. Poza tym, jeżeli skazany zamieszkuje w najmowanym lokalu mieszkalnym, konieczna będzie również zgoda właściciela lokalu.
Zastosowanie dozoru nie jest możliwe w przypadku osób, wobec których orzeczono karę aresztu lub zastępczą karę aresztu za wykroczenie, zastępczą karę pozbawienia wolności za wykroczenie skarbowe, karę porządkową lub środek przymusu skutkujący pozbawieniem wolności, jak również wobec osób skazanych na karę aresztu wojskowego.
Poza powyższym, miejsce zamieszkania skazanego musi spełniać odpowiednie warunki techniczne, umożliwiające na lokalizację w nim nadajników i odbieranie sygnałów.
WNIOSEK O WYRAŻENIE ZGODY NA ODBYWANIE KARY W SYSTEMIE DOZORU
Taki wniosek podlega właściwości sądu penitencjarnego, w okręgu którego skazany przebywa.
Pozytywne rozpatrzenie wniosku zaś powoduje, iż w sprawach dotyczących wykonania postanowienia właściwy będzie sąd penitencjarny, w okręgu którego kara jest lub będzie wykonywana.
Z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może się zwrócić do sądu penitencjarnego:
- skazany,
- obrońca skazanego,
- prokurator,
- sądowy kurator zawodowy,
- dyrektor zakładu karnego (jeśli skazany przebywa w zakładzie).
W treści pisma należy powołać się na prawomocny wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności, która nie przekracza wymiaru 1 roku i 6 miesięcy wolności. Następnie, skazany winien podnieść okoliczności dotyczące tego, w jakich dniach, w jakich godzinach i w jakich celach będzie opuszczał miejsce zamieszkania, np. w celu świadczenia pracy, edukacji, sprawowania opieki nad osobą małoletnią, osobą chorą, czy niedołężną, uczestniczenia w praktykach religijnych, korzystania z ofert kulturalnych, dokonywania zakupów, czy utrzymywania kontaktów z rodziną. Na podstawie powyższych danych sąd wyznaczy stosowny przedział czasu w ciągu doby, w ramach którego skazany będzie mógł opuszczać miejsce swojego zamieszkania. Okres ten nie może przekraczać 12 godzin w ciągu doby.
Ważną częścią wniosku jest jego uzasadnienie, w którym powołać się należy na wszelkie okoliczności przemawiające za udzieleniem przedmiotowego zezwolenia. W szczególności dotyczyć to będzie postawy oraz okoliczności osobistych odnoszących się do skazanego, które mają gwarantować, że skazany będzie przestrzegał porządek prawny, a realizacja kary w tym systemie spełni wszelkie karnoprawne cele wydanego wyroku skazującego. Warto również przywołać ważne okoliczności, dotyczące sytuacji zawodowej skazanego, bądź jego sytuacji rodzinnej, które miałyby przemawiać za nieosadzeniem skazanego w zakładzie karnym (np. uprawa dochodowego gospodarstwa rolnego, które bez opieki ze strony skazanego utraci swój stan i dochodowość; opieka nad starszymi, chorowanymi rodzicami, itp.).
Niezbędnym załącznikiem wniosku o dozór jest m.in. oświadczenie pełnoletnich osób współzamieszkujących ze skazanym o wyrażeniu zgody na odbycie przez skazanego kary w systemie dozoru.
CO W SYTUACJI, GDY SĄD NIE UWZGLĘDNI NASZEGO WNIOSKU?
Sąd uwzględni wniosek, jeżeli uzna, że realizacja kary w systemie dozoru spełni cele kary, jak również gdy inne okoliczności nie przemawiają za umieszczeniem skazanego w zakładzie karnym.
Na postanowienie sądu odmawiające udzielenia zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego, skazanemu, jego obrońcy, prokuratorowi, sądowemu kuratorowi zawodowemu oraz dyrektorowi zakładu karnego przysługuje zażalenie do sądu odwoławczego.
Z kolei złożenie kolejnego wniosku przez skazanego lub jego obrońcę możliwe jest po upływie 3 miesięcy.
Nie ulega wątpliwości, iż relizacja kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest znacznie mniej uciążliwa, aniżeli osadzenie sprawcy w zakładzie karnym. Prawidłowo umotywowany, szczegółowo odnoszący się do indywidualnych okoliczności dotyczących osoby skazanego wniosek może przekonać sąd, że udzielenie zezwolenia na dozór w miejsce kary pozbawienia wolności zrealizuje wszelkie cele wydanej kary, a jednocześnie umożliwi skazanemu prowadzenie niemalże normalnego życia.
Więcej informacji na mojej stronie.