Majątek małżeński można podzielić przed rozwodem, w trakcie trwania rozwodu (tylko zgodnie) – w tych dwóch przypadkach, o ile powstała wcześniej rozdzielność majątkowa – lub po rozwodzie. Czyli warunkiem koniecznym umożliwiającym podział majątku wspólnego małżonków jest rozdzielność majątkowa.
Jak można uzyskać rozdzielność majątkową? Po pierwsze przez zawarcie umowy notarialnej (w trakcie trwania małżeństwa) o ustanowienie rozdzielności majątkowej. Jest to możliwe wyłącznie wtedy, gdy oboje małżonkowie chcą zawrzeć taką umowę. Po drugie, przez orzeczenie sądu. Jest to możliwe także tylko w czasie trwania małżeństwa, ale za to przy braku zgody obojga małżonków. Muszą natomiast istnieć tzw. ważne powody (np. trwałe zerwanie stosunków majątkowych i brak możliwości wspólnego podejmowania decyzji gospodarczych, przy wcześniejszym wygaśnięciu więzi małżeńskich). Uwaga, sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z datą wcześniejszą niż data złożenia wniosku. Ostatni sposób to rozwód, lub separacja. W tym przypadku rozdzielność majątkowa (precyzyjnie ujmując: przy separacji – rozdzielność majątkowa, a przy rozwodzie – ustanie wspólności majątkowej) powstaje z mocy prawa (tzn. nie trzeba podejmować żadnych szczególnych działań) z dniem uprawomocnienia się wyroku.