Zapewne większość osób niezwiązanych z prawem określiłaby pojęcia przestępstwo oraz wykroczenie, jako tożsame, z tej przyczyny, iż w obu przypadkach mamy do czynienia z popełnieniem czynu zabronionego obowiązującym w danym państwie prawem. Jak więc jest naprawdę? Kiedy możemy określić dane działanie jako przestępstwo, a kiedy jako wykroczenie?
Wykroczenie… bardziej, czy mniej szkodliwe?
Zgodnie z powszechnym przekonaniem, wykroczenie stanowi działanie sprzeczne z przyjętymi normami, czy też zasadami. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, iż tymi samymi słowami opisać możemy czyn zabroniony, jakim jest przestępstwo. Zatem, jaka jest różnica? W pierwszej kolejności wskazać należy, iż wykroczenie to czyn zabroniony o mniejszej niż przestępstwo szkodliwości społecznej. Czymże jednak ona jest? Społeczna szkodliwość czynu oznacza, że dany czyn stanowi działanie społecznie niepożądane, a więc takie, które społeczeństwo uznaje za niewłaściwe. Z wykroczeniem mamy do czynienia również wówczas, gdy społeczna szkodliwość dokonanego czynu jest znikoma. Jaka więc dolegliwość zagraża nam, gdy dopuścimy się wykroczenia? Popełnienie wykroczenia zagrożone jest naganą, grzywną, której wysokość wynosi od 20 zł do 5000 zł, a także ograniczeniem wolności na miesiąc lub też aresztem od 5 do 30 dni.
Czym zatem jest przestępstwo?
Po zapoznaniu się z powyższym pojęciem wykroczenia z łatwością wskazać możemy wówczas, iż przestępstwo występuje wtedy, gdy czyn uznany jest za bardziej dolegliwy społecznie, niż wykroczenie. Analogicznie zatem wyprowadzić możemy wniosek, iż przestępstwem nie jest czyn, którego szkodliwość społeczna jest znikoma. Przestępstwo to czyn karalny, bezprawny, jak również zawiniony. Podzielić możemy je na zbrodnie (charakter wyłącznie umyślny) oraz występki (charakter umyślny, jak i nieumyślny) – to, czy mamy do czynienia z występkiem, czy zbrodnią również wpływa na wysokość i dolegliwość przewidzianej dla danego działania kary. Zbrodnia jest karana pozbawieniem wolności na minimum 3 lata, natomiast za występek grozi kara grzywny o wartości wyższej niż 30 stawek dziennych, bądź kara ograniczenia lub pozbawienia wolności na co najmniej 1 miesiąc.
Kiedy wykroczenie, a kiedy przestępstwo?
Jest kilka cech charakterystycznych, które w łatwy sposób pozwolą nam na odróżnienie obu czynów, w tym wyżej wskazane różnice. Jedną z pierwszych rozbieżności w tym względzie nasuwającą się w toku rozważań nad wskazanymi pojęciami jest odrębna regulacja obu czynów – przestępstwa w Polsce uregulowane zostały w Kodeksie karnym, natomiast z karami grożącymi za popełnienie wykroczenia zapoznamy się zgłębiając Kodeks wykroczeń.
W którym wypadku więc stopień kary będzie wyższy? Zasada jest prosta – im mniejsza szkodliwość społeczna czynu, tym mniejsza kara za jego dokonanie. Idealnym przykładem w tym względzie jest przestępstwo kradzieży, uregulowane w art. 278 KK. W przypadku gdy wartość skradzionej rzeczy nie przekracza kwoty 500 zł, winny odpowiadać będzie za popełnienie wykroczenia, natomiast powyżej tej kwoty, dokonany czyn wypełniał będzie znamiona przestępstwa.
Podsumowując, wskazać należy, iż oba czyny różnią się szkodliwością społeczną, wysokością grożących za ich dokonanie kar, a także odrębną regulacją prawną. Na koniec wskazać należy, iż fakt skazania za przestępstwo jest odnotowywany w Krajowym Rejestrze Karnym.
Więcej informacji na mojej stronie.